وانیلین گرید دارویی

وانیلین یک ترکیب آلی با فرمول C₈H₈O_{3میباشد . این ترکیب یک آلدهید فنولی است و شامل گروه های عاملی آلدهید، اتر و هیدروکسیل است.}

وانیلین اولین ترکیبی است که از استخراج دانه های وانیل بدست می آید اما امروزه وانیلین سینتتیک کاربرد بیشتری دارد و به عنوان طعم دهنده در غذاها، نوشیدنی ها و صنعت دارو به کار می رود.

اتیل وانیلین و وانیلین در صنعت غذایی کاربرد گسترده دارند. اتیل وانیلین گران تر از وانیلین است اما نسبت به وانیلین؛ تاثیر بیشتری در مقدار کمتر دارد و دلیل آن وجود گروه اتوکسی (−O−CH₂CH₃) در ساختار اتیل وانیلین به جای گروه عاملی متوکسی(−O−CH₃) در وانیلین است.

وانیلین (به انگلیسی: Vanillin) یک ترکیب شیمیایی با شناسه پاب‌کم ۱۱۸۳ است. شکل ظاهری این ترکیب، بلورهای سفید است.

وانیلین با نام شیمیاییوانیلین، 4-هیدروکسی-3-متوکسی بنزآلدهیدو فرمول مولکولی C8H8O3 یکی از طعم های محبوب در سراسر جهان است که بصورت سنتی از غلاف گیاه وانیلا بدست می آید اما تولید وانیلا بصورت طبیعی تنها پاسخگوی یک درصد از تقاضای جهانی برای این ماده می باشد و قیمت فروش وانیلین نیز در مقایسه با وانیلین بسیار بالاست. بنابراین 99% از طعم وانیلین در جهان بصورت سنتتیک تولید می شود. وانیلین یک ترکیب آلی با وزن مولکولی 152.15 گرم/مول می باشد. وانیلین یک آلدهید فنولی می باشد و گروه های عملکردی آن شامل آلدهید، هیدروکسیل و اتر می باشد. وانیلین نه تنها به عنوان یک طعم دهنده، بلکه به عنوان پوشاننده طعم های نامطلوب تولید شده در طول مدت نگهداری محصولات مستعد فساد اکسیداتیو نیز مورد استفاده قرار می گیرد

عصاره طبیعی وانیلا مخلوطی از چند هزار ترکیب مختلف به همراه وانیلین است در حالیکه وانیلین سنتتیک اغلب وانیلین خالص است. علاوه بر این وانیلا دارای خصوصیات آنتی اکسیدانی و ضدالتهاب است در حالیکه وانیلین هیچ گونه اثر مثبتی بر سلامتی ندارد.

وانیلین از پرمصرف ترین طعم دهنده ها در مواد غذایی شیرین مانند انواع بیسکویت ، دسر، کیک، بستنی و … است و حدود 75% از بازار مصرف وانیلین مربوط به صنعت بستنی و شکلات می باشد. وانیلین علاوه بر استفاده در صنعت غذا و نوشیدنی، در صنعت داروسازی و عطرسازی نیز کاربرد دارد به این صورت که حدودا 60% از وانیلین تولید شده در جهان در صنعت غذا، 33% آن در صنعت عطرسازی و لوازم آرایشی و 7% آن در صنعت داروسازی مورد مصرف قرار می گیرد.

کاربردهای وانیلین در صنعت غذا

محصولات لبنی مانند بستنی، دسرهای یخ زده، شیر طعم دار، خامه ای کننده قهوه و …

در دسرهای یخی و بستنی هرچه میزان چربی کم باشد، وانیلین بیشتری مورد نیاز است. همین موضوع در مورد شکر نیز صدق می کند به این صورت که هر چه میزان شکر موجود در محصول کمتر باشد، وانیلین بیشتری برای رسیدن به طعم دلخواه مورد نیاز است.

محصولات قنادی و نانوایی مانند نان، کیک، بیسکویت، ویفر و …

وانیلین در این محصولات بعنوان طعم اولیه یا ثانویه مورد استفاده قرار می گیرد(بعنوان مثال در کیک شکلاتی، وانیلین طعم ثانویه است)

نوشیدنی

وانیلین در نوشیدنی های گازدار باعث تعادل طعم می گردد. در نوشیدنی های آماده نوشیدن مانند نوشیدنی قهوه، وانیلین در متعادل و ملایم نمودن طعم تلخ، نقش مهمی ایفا می کند. در نوشیدنی های ورزشی و انرژی زا، وانیلین به پوشاندن طعم های نامطلوب که عمدتا در این فراورده ها وجود دارند، کمک می کند.

وانیلین یک ترکیب اساسی در شکلات و محصولات شکلاتی است. وانیلین در محصولات غذایی حاوی شکلات، تلخی کاکائو را می پوشاند و عطر و طعم شکلات را بهبود می بخشد.

وانیلین در دو حالت پودری و مایع تولید می شود. وانیلین در حالت پودر بصورت کریستالهای سفید است که در دمای 81 درجه سانتیگراد ذوب می شود. وانیلین در آب محلول است و حلالیت آن با افزایش دما، افزایش می یابد. دوز مصرف وانیلین بسته به عوامل مختلف از 0.005% تا 0.8% متغیر است.

در حال حاضر 3 روش برای تولید وانیلین در جهان کاربرد دارد:

تولید عصاره وانیلا از لوبیای وانیلا
وانیلین تولید شده از مواد شیمیایی و منابع پتروشیمی
وانیلین تولید شده از لیگنین حاصل از فرایند تولید خمیر چوب

حدود 91% از وانیلین تولید شده در دنیا، حاصل از منابع بر پایه پتروشیمیایی است. تولید جهانی وانیلین در کشورهایی مانند فرانسه، آمریکا، نروژ، ژاپن و چین، متمرکز است. Solvay group بزرگترین تولید کننده وانیلین در جهان است و تا 70% تولید وانیلین دنیا در اختیار دو تولید کننده Solvay و Borregaard می باشد. مهمترین ماده اولیه با منشا پتروشیمیایی برای تولید وانیلن “گایاکول” می باشد. گایاکول خود از ترکیبات پتروشیمیایی آروماتیک مانند بنزن و پروپیلن سنتز می گردد. از نظر پروفایل طعم، وانیلای طبیعی دارای غنا و پیچیدگی خاصی در طعم می باشد که حدود 98% از آن را وانیلین تشکیل می دهد و بیش از 200 ترکیب کمیاب مختلف، به تمایز طعم آن کمک می کنند. وانیلین حاصل از لیگنین دارای اجزای بیشتری از وانیلین حاصل از گایاکول است و همین باعث شده است که دارای طعم طبیعی تر و قوی تری باشد.

تقسیم بندی بازار فروش وانیلین

براساس نوع: طبیعی یا سنتتیک
بر اساس کاربرد: غذایی، نوشیدنی، دارویی، سایر کاربردها
براساس منطقه: آمریکای شمالی، اروپا، آسیا-اقیانوسیه، سایر نقاط جهان

وانیل یا وانیلین یا وانیلی FEMA ادویه خوراکی بسیار پرمصرفی است و دارای طعم شیری قوی است که یا از دانه‌های وانیل استخراج می‌شود و یا به صورت آزمایشگاهی سنتز می‌شود. این ماده بیشتر با استفاده از پروپیلن گلیکول و افزودنی‌های دیگر تولید می‌شود.
وانیل از گل ارکیده به دست می‌آید. گل ارکیده حدود 60 گونه متفاوت دارد که تعداد کمی از این گونه ها، برای استخراج وانیل مناسب هستند. این گونه ها را وانیلا ارکید (Vanilla Orchid) می‌گویند.
وانیل بعد از زعفران، دومین ادویه گران قیمت جهان به شمار می آید؛ به همین دلیل نوع مصنوعی آن در تولید انواع بستنی ها، کیک ها و شکلات ها مورد استفاده قرار می گیرد.

وانیل طبیعی در سه نوع غلاف ، پودر و عصاره یافت می شود و در اصل به شکل یک چوبه یا غلاف باریک سیاه رنگی است که آن را به وسیله یک چاقوی تیز می شکافند و با پشت چاقو خمیر درون آن را درآورده و داخل سس‌ها یا خمیرها استفاده می کنند.
در ایران این ماده را به شکل پودر سفید و گران قیمت می‌شناسند و از آن استفاده می‌کنند؛ که این پودر در اصل محصولی شیمیایی به نام «وانیلین» است که بر اساس بو و مزه اصلی تهیه و تولید می‌شود و به مقدار زیاد و با قیمت ارزان به فروش می رسد. وانیلین تنها یکی از 36 بوی گوناگون وانیل را دارد و از دیگر خواص طبیعی وانیل به بهره است.